Backup, czyli tworzenie kopii zapasowych danych, to temat, który nie jest łatwo wprowadzić w nawyk. Wielu ludzi uważa, że to strata czasu, zasobów i wysiłku. Jednak rzeczywistość pokazuje, że są dwa rodzaje ludzi: ci, którzy robią backupy i ci, którzy dopiero zaczną je robić.
Wyobraź sobie, że podczas Twojej nieobecności ktoś włamuje się do Twojego domu, niszczy całą elektronikę, a na dodatek loguje się na Twoje konta i usuwa co tylko może. Komputer zniszczony, telefon, karty pamięci – wszystko stracone. Zdjęcia z ostatnich 20 lat, projekt nad którym pracujesz od miesięcy, praca magisterska. Boli? Takie ekstremalne przypadki zdarzają się rzadko, ale utrata danych z różnych powodów jest niestety częsta. Dyski się palą, komputery się zalewają, błędne skrypty usuwają dane, a hasła zapominają.
Jako programiści pracujemy z różnymi danymi. Jeśli nie robisz backupu, mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu zmienisz zdanie i staniesz się specjalistą w tej dziedzinie.
Z tego materiału dowiesz się:
- Co to jest Backup?
- Jakie są rodzaje Backupów?
- Jakie są dobre praktyki przy tworzeniu backupów?
- Jakie są wyzwania i problemy?
Historia z Praktyki
W pierwszym tygodniu mojej nowej pracy w software house, główna macierz dyskowa się spaliła. Podczas przenoszenia danych na większą macierz, backupy zostały na chwilę usunięte. Przepięcie i wszystko poszło z dymem. Firma praktycznie się zatrzymała, odzyskiwaliśmy dane po kawałku z komputerów pracowników. Strata czasu, pieniędzy, nerwy i wstyd przed klientami – takie sytuacje mogą położyć cały biznes.
Podobne historie zdarzają się nie tylko w małych firmach. W 2014 roku Dropbox miał ogromną awarię spowodowaną błędem w skrypcie serwera. Dzięki backupom udało się przywrócić większość danych. Takie przypadki zdarzają się w praktycznie każdym projekcie.
Co to jest Backup?
Backup to proces tworzenia kopii danych, które mogą być użyte do przywrócenia oryginału w przypadku jego utraty. Może obejmować kopie zapasowe plików, baz danych, konfiguracji systemowych oraz całych systemów operacyjnych.
Dlaczego Backup Jest Istotny?
- Bezpieczeństwo Danych: Chroni przed utratą danych spowodowaną awariami sprzętu, błędami ludzkimi czy celowymi atakami.
- Zachowanie Ciągłości Pracy: Dzięki kopiom zapasowym można szybko odzyskać dane i kontynuować pracę bez długotrwałych przestojów.
- Regulacje Prawne: W wielu branżach istnieją przepisy wymagające przechowywania danych przez określony czas i zapewnienia ich bezpieczeństwa.
- Dobre Imię Firmy: Backup może być kluczowy dla przetrwania biznesu w sytuacjach kryzysowych.
Rodzaje Backupów
- Pełny Backup: Tworzy pełną kopię wszystkich danych.
- Zalety: Najłatwiejszy do przywrócenia.
- Wady: Długi czas tworzenia i duże zapotrzebowanie na przestrzeń dyskową.
- Backup Przyrostowy: Tworzy kopie tylko tych danych, które uległy zmianie od ostatniego backupu (pełnego lub przyrostowego).
- Zalety: Szybszy, mniejsze wymagania dotyczące przestrzeni dyskowej.
- Wady: Przywracanie danych może być bardziej skomplikowane.
- Backup Różnicowy: Tworzy kopie danych, które zmieniły się od ostatniego pełnego backupu
- Zalety: Szybszy niż pełny backup, łatwiejszy do przywrócenia niż przyrostowy.
- Wady: Zwiększające się zapotrzebowanie na przestrzeń dyskową w miarę upływu czasu od pełnego backupu.
Najlepsze Praktyki
Częstotliwość i Regularność
- Reguła 3-2-1: Przechowywanie trzech kopii danych na dwóch różnych nośnikach, z jedną kopią off-site.
- Regularność: Dostosowanie częstotliwości backupów do tempa zmian danych i krytyczności informacji.
Bezpieczeństwo Kopii Zapasowych
- Szyfrowanie: Wszystkie kopie zapasowe powinny być szyfrowane, zarówno w tranzycie, jak i w spoczynku.
- Autoryzacja: Ograniczenie dostępu do backupów tylko do autoryzowanych użytkowników.
- Regularne Testy: Przeprowadzanie regularnych testów przywracania danych, aby upewnić się, że backupy są kompletne i działają poprawnie.
Automatyzacja Backupów
- Skrypty Bash: Proste skrypty do automatyzacji codziennych backupów na serwerach Linux.
- Narzędzia CI/CD: Integracja procesów backupowych w pipeline’ach CI/CD (np. Jenkins, GitLab CI), co pozwala na regularne tworzenie kopii zapasowych kodu i danych.
Narzędzia i Technologie Backupowe
- Chmura: Google Drive, Dropbox, AWS.
- Rsync: Narzędzie do synchronizacji i backupu danych.
- Github: Wersjonowanie i backup jednocześnie.
Największe Wyzwania i Problemy
- Ilość Miejsca: Po pewnym czasie robi się sporo danych do zarządzania. Usuwanie niepotrzebnych danych, robienie przyrostowych backupów i pamiętanie, że backup jest tańszy niż robienie czegoś od nowa.
- Skuteczność Procesu Przywrócenia Danych: Często backupy nie działają, dlatego trzeba je regularnie testować.
- Bezpieczeństwo: Backupy muszą być zabezpieczone przed nieautoryzowanym dostępem.
Podsumowanie
Warto o backupach pomyśleć teraz, a nie kiedy będzie już za późno. Identyfikacja miejsc, gdzie przechowujemy dane, określenie ważności danych, oszacowanie ilości miejsca i sposobu backupu, decyzja o typie backupu (całościowy, przyrostowy) oraz jak to zrobić (automatyzacja, proces, ręcznie/przypominajka) – to wszystko pozwoli na skuteczne zabezpieczenie danych przed utratą.
20+ BONUSOWYCH materiałów z programowania
e-book – „8 rzeczy, które musisz wiedzieć, żeby dostać pracę jako programista”,
e-book – „Java Cheat Sheet”,
checklista – „Pytania rekrutacyjne”
i wiele, wiele wiecej!