Checklista – Klucz do Sukcesu w Programowaniu dzięki Listom Kontrolnym [Check Lista] ⤵️

Cześć! W 27. odcinku podcastu Sprawny Programista opowiem o tym,
jak dzięki wykorzystaniu list kontrolnych (checklist) stać się lepszym programistą,
popełniać mniej błędów i przyspieszyć swój rozwój – nie tylko programistyczny.

Checklista – Klucz do Sukcesu w Programowaniu dzięki Listom Kontrolnym [Check Lista] ⤵️

Z tego materiału dowiesz się:

• Co to jest checklista (lista kontrolna)?
• Jakie są zalety wykorzystania checklist w życiu prywatnym oraz zawodowym?
• Poznasz wiele praktycznych przykładów checklist
• Przedstawię narzędzia do tworzenia list kontrolnych – podstawowe oraz bardziej zaawansowane
• oraz zaprezentuję, jak wykorzystać wiele checklist do przygotowania większego procesu

Jeżeli kiedykolwiek zdarzyło Ci się o czymś zapomnieć, to z pewnością przyda Ci się ten materiał 🙂

Checklista to prawie, że rozwiązania idealne,
które bardzo bardzo pozytywnie wpłynęło na moje projekty, pracę jako programista, a nawet życie prywatne.

Czym jest Checklista i Dlaczego jest Taka Przydatna?

Zacznijmy od podstaw – co to jest checklista?

Można to porównać do listy zakupów dla programisty.
Idziesz na zakupy do ulubionego sklepu – kupujesz chleb 🍞, jajka🥚🥚🥚 – a o mleku 🥛 już zapominasz…

Przypomina Ci się to dopiero po powrocie do domu – gdy w progu wita Cię córeczka:

„Tato! Kupiłeś mi mleko?”

I musisz iść jeszcze raz…

A gdybyś miał ze sobą checklistę, to tej „tragedii” dałoby się uniknąć 🙂

Także checklista – to zestaw kroków, które należy podjąć, lub spraw, które należy sprawdzić, aby osiągnąć określony cel.

Jakie są Zastosowania List Kontrolnych?

Listy kontrolne są powszechnie stosowane w wielu dziedzinach.

• Na przykład, pilot samolotu korzysta z list kontrolnych przed startem, aby upewnić się, że wszystko jest w porządku.
• Lekarze korzystają z nich podczas operacji, aby nie pominąć żadnego ważnego kroku.
• Programiści podczas wdrożenia aplikacji, czy przeglądu kodu.

Listy kontrolne (checklisty) są szczególnie przydatne, gdy mamy powtarzające się czynności np. code review, które robimy dość często.

Zalety – checklista

Główną zaletą checklisty jest jej prostota i uniwersalność.
Działa jak przypomnienie, co sprawia, że jest niezwykle przydatna w każdej dziedzinie życia, nie tylko w programowaniu.

1. Organizacja – Listy kontrolne pomagają nam zorganizować nasze zadania w jednym miejscu.
   To znacząco pomaga nam śledzić, co zostało zrobione, a co nadal czeka na realizację.
2. Poprawa wydajności – Dzięki listom kontrolnym, możemy łatwo identyfikować i skoncentrować się na najważniejszych zadaniach, co zwiększa naszą wydajność. Nie marnujesz czasu na szukanie informacji i zastanawianie się co teraz zrobić.
3. Zapobieganie błędom – Listy kontrolne służą jako narzędzie do przypomnienia o ważnych krokach, które mogą być przeoczone. Dzięki temu można uniknąć błędów, które mogłyby spowodować poważne problemy.
   Szczególnie jest to widoczne w krytycznych momentach procesu jak np. start samolotu.
4. Zmniejszenie stresu – Prowadzenie listy kontrolnej może pomóc zmniejszyć stres.
   Kiedy mamy wiele zadań do zrobienia, łatwo jest czuć się przytłoczonym.
   Ale dzięki listom kontrolnym, możemy uporządkować nasze zadania i skupić się na nich jeden po drugim.
5. Satysfakcja – Nic nie daje większej satysfakcji niż zaznaczanie zadań jako „zrobione” na naszej liście.
   Daje to poczucie postępu i motywuje do dalszej pracy.
6. Doskonalenie procesów – Listy kontrolne pomagają nam zrozumieć, jakie kroki są potrzebne do wykonania konkretnego zadania lub projektu. Dzięki temu możemy doskonalić nasze procesy i stać się bardziej efektywnymi.
   Każda kolejna iteracja naszego procesu wykorzystuje już wiedzę i usprawnienia z poprzednich.
7. Kontrola nad projektem – W przypadku dużych projektów, listy kontrolne pomagają nam utrzymać kontrolę nad tym, co zostało zrobione, co jest w trakcie robienia i co jeszcze musi być zrobione.
8. Ułatwiają komunikację – W zespołach, listy kontrolne pomagają w komunikacji i koordynacji. Wszyscy członkowie zespołu mają jasność co do tego, co zostało zrobione i co jeszcze musi być zrobione.
9. Początek do dalszej automatyzacji i delegowanie – coś co szczególnie doceniane jest przez programistów i przedsiębiorców.
   Gdy mamy już odpowiednio ułożony algorytm (lub proces) możemy podjąć próbę jego automatyzacji lub jeżeli jest to bardziej skomplikowane to wydelegować takie zadanie.

Przykłady checklist

1. Lista zakupów – lista konkretnych produktów, których potrzebujesz, aby upewnić się, że niczego nie zapomnisz.
2. Lista zadań – to lista zawierająca różne zadania, które musisz wykonać w określonym czasie np. na dany dzień.
   Możesz wpisać takie czynności jak pranie, sprzątanie, opłacanie rachunków, wysłanie zadania dla przełożonego, odebranie dzieci z przedszkola (o tym lepiej nie zapomnieć…) itp.
3. Lista podróżna – jeśli planujesz podróżować, lista podróżna może pomóc Ci upewnić się, że spakowałeś wszystkie niezbędne rzeczy. Możesz w niej ująć ubrania, akcesoria podróżne, dokumenty, leki i inne rzeczy, które potrzebujesz podczas podróży.
4. Lista celów – to lista zawierająca Twoje długoterminowe i krótkoterminowe cele.
   Możesz wpisać swoje marzenia, ambicje i rzeczy, które chcesz osiągnąć w życiu.
   Ta lista może służyć jako motywacja i przypomnienie o tym, czego chcesz dokonać.
5. Lista pytań do lekarza – Kiedy idziesz do lekarza, ważne jest, aby dobrze przygotować się i nie zapomnieć o ważnych pytaniach.
   Możesz napisać listę pytań, które masz do lekarza, aby upewnić się, że otrzymasz wszystkie potrzebne informacje.
6. Lista kontaktów awaryjnych – w przypadku nagłej sytuacji lub awarii ważne jest, aby mieć pod ręką listę kontaktów awaryjnych. Możesz wymienić numer telefonu do bliskich, służb ratunkowych, lekarza, lokalnej policji i innych ważnych osób.
7. Lista wdrożenia nowego pracownika – Zrozumienie obowiązków, zaznajomienie się z polityką firmy, uzyskanie dostępów itp.

Przykłady Checklist w IT

W programowaniu, listy kontrolne są używane w różnych dziedzinach – od tworzenia oprogramowania, przez testowanie, aż po wdrażanie.

1. Checklist zarządzania projektem IT:
   • Określenie celów i wymagań projektu
   • Utworzenie harmonogramu i alokacja zasobów
   • Monitorowanie postępu projektu i śledzenie zadań
   • Testowanie i wdrożenie końcowe
2. Checklist migracji serwera:
   • Przygotowanie planu migracji i harmonogramu
   • Tworzenie kopii zapasowych danych przed migracją
   • Konfiguracja nowego serwera i przeprowadzenie testów
   • Przeniesienie danych i aplikacji na nowy serwer
   • Testowanie i weryfikacja poprawności działania po migracji
3. Testowanie Oprogramowania
   • Testowanie jednostkowe
   • Testowanie integracyjne
   • Testowanie funkcjonalności
   • Testowanie wydajności
   • Testowanie bezpieczeństwa
4. Code review
   • Sprawdzenie zgodności z zasadami stylu kodu i konwencjami nazewniczymi
   • Analiza poprawności i spójności logicznej
   • Szukanie potencjalnych błędów i luki w zabezpieczeniach
   • Sprawdzenie efektywności i wydajności kodu
   • Upewnienie się, że kod jest odpowiednio udokumentowany
   • Zweryfikowanie, czy kod jest testowalny i zawiera testy jednostkowe

Checklista w Programowaniu dla Początkujących

1. 10 kroków – Jak wybrać język programowania?
2. Jak Zostać Programistą od 0 i Znaleźć Pierwszą Pracę w IT? – gotowy 10-krokowy system
3. E-book 8 rzeczy, które musisz poznać, żeby dostać pierwszą pracę jako Junior Java Developer
4. Checklista przygotowania Pierwszego CV dla Programisty
5. Checklista przed rozmową kwalifikacyjną
6. Checklista Tworzenia Pierwszej Aplikacji
7. Checklista do Tworzenia Portfolio Programisty

Narzędzia do Tworzenia List Kontrolnych

Istnieje wiele narzędzi, które mogą pomóc Ci w tworzeniu i zarządzaniu listami kontrolnymi.
Możesz zacząć od prostych aplikacji do tworzenia notatek, takich jak Google Keep czy Evernote.

Na początek nada się też zwykła karta papieru i cos do pisania.

Jeżeli szukasz czegoś bardziej zaawansowanego, możesz skorzystać z dedykowanych narzędzi takich jak Trello czy Asana, które oferują funkcje zarządzania projektami, w tym tworzenia list kontrolnych.

Osobiście wykorzystuję w tym celu głównie GitHub, Asanę i Notion.

Wiele checklist tworzy proces

Wiele checklist może tworzyć bardziej zaawansowany proces, który zapewnia strukturę i kompletność działań.

Checklisty służą jako podstawowe składniki procesu, upewniając się, że żadne ważne zadanie nie zostanie pominięte i wszystko zostanie wykonane zgodnie z określonymi wytycznymi.

Taki proces daje organizacji, powtarzalności i możliwość śledzenia postępu w realizacji zadań.

W praktyce oznacza to, że w ramach jednej checklisty wysokiego poziomu np. wdrożenie pracownika mamy do dyspozycji checklisty niższego poziomu jak np. przygotowanie środowiska do pracy dla developera.

Podsumowanie

Znajomość i umiejętność korzystania z list kontrolnych to jedna z najważniejszych zdolności,
które każdy programista powinien posiadać i wdrożyć!
Nie tylko pomagają one uporządkować Twoją pracę, ale również ułatwiają naukę nowych umiejętności, kontrolę nad projektem, a nawet mogą służyć jako przypomnienie o najlepszych praktykach w danej dziedzinie.

Pamiętaj, checklisty są Twoim narzędziem, dostosowuj je do swoich potrzeb i nie bój się eksperymentować.