Umiejętności i kompetencje miękkie – soft skills

Kompetencje miękkie przez wielu traktowane są jako drugorzędne, czyli mniej ważne. Oczywiście jest to bardzo dużym błędem. Nawet jeżeli jesteś już wyjadaczem we wszystkich możliwych technologiach, a nie umiesz pracować w grupie lub – co gorsza – nawet są kłopoty, żeby się z Tobą porozumieć, to Twoja wartość na rynku pracy będzie zdecydowanie niższa, niż wskazywałyby na to twoje „twarde skile” (hard skills) i doświadczenie.

Przyjrzyjmy się trochę tym niedocenianym zdolnościom.

Co to są umiejętności miękkie (soft skills)?

Mianem umiejętności miękkich określamy przede wszystkim umiejętności społeczne, koncentrujące się na zachowaniu człowieka i jego umiejętnościach interpersonalnych.

Mówimy o nich zazwyczaj w kontekście umiejętności twardych, czyli na przykład znajomości danej technologii, czy języka programowania.

Dlaczego kompetencje miękkie są takie ważne?

Mówiąc krótko, nikt nie chce pracować z zadufanymi w sobie gburami, z którymi nie można dojść do porozumienia. Pracownik, który jest dobry technicznie, ale nie chce pracować zespołowo, w dłuższej perspektywie może przynieść projektowi więcej szkód niż pożytku.

Dobre umiejętności interpersonalne są szczególnie ważne w IT, gdzie o sukcesie projektu zazwyczaj decyduje dobrze zgrany zespół, a nie nawet wybitne jednostki.

Lista pożądanych kompetencji miękkich

1. Chęć uczenia się i rozwoju
   Pracujemy w bardzo dynamicznej branży, gdzie wiedza potrafi zdezaktualizować się wyjątkowo szybko. Bez chęci do samorozwoju szybko zostaniesz w tyle.
2. Otwartość na zmiany
   Wymagania projektowe często zmieniają się jeszcze szybciej niż technologie. Nie ma chwili do stracenia, trzeba odnaleźć się w nowej sytuacji.
3. Innowacyjność i kreatywność
   Tylko otwarty i wszechstronny umysł jest w stanie wymyślić coś nowego, co będzie rozwiązaniem dla nietypowego problemu.
4. Komunikatywność i umiejętność pracy w zespole
   Przy skali obecnych projektów informatycznych nawet bardzo wybitne jednostki nie dadzą rady same rozwiązać wszystkich problemów, dlatego praca grupowa to po prostu konieczność. W takich zespołach sprawna i szybka komunikacja jest bardzo ważna dla zapewnienia należytej wymiany informacji.
5. Zarządzanie czasem
   Wszyscy w pewnym stopniu jesteśmy rozliczani z efektów naszej pracy, dlatego efektywne zarządzanie listą swoich zadań to podstawa. W przypadku stanowisk kierowniczych ważna jest również umiejętność zarządzania czasem innych ludzi.
6. Umiejętność negocjacji
   Praca w zespole to również ciągłe negocjacje, czy to z przełożonym, czy ze współpracownikami. Jeżeli dostałeś zbyt dużo zadań do realizacji, negocjuj! Przepracowane osoby w ostateczności pracują mniej wydajnie i robią więcej błędów, a to nie leży w niczyim interesie.
7. Przekazywanie wiedzy
   To umiejętność szczególnie ważna na seniorskich stanowiskach. Gdy zdobyta przez Ciebie wiedza nabiera realnej wartości dla innych, warto ją spożytkować, dzieląc się ze współpracownikami.
8. Umiejętność przyjmowania krytyki
   Krytyka, a zwłaszcza ta konstruktywna, jest bardzo cenna. To dzięki niej można nauczyć się czegoś nowego i wyjść z błędu, w którym się tkwiło od dawna.
9. Odpowiedzialność
   Bierz odpowiedzialność za swoje czyny. Jeżeli podjąłeś się realizacji jakiegoś zadania, to nie chowaj głowy w piasek, tylko staw mu czoło. Natomiast jeżeli wiesz, że sam mu nie podołasz, nie bój się poprosić o dodatkową pomoc. Jeżeli odpowiednio wcześnie zakomunikujesz potencjalne problemy, z pewnością zespół pomoże Ci je rozwiązać.
10. Samodzielność
    Staraj się bez potrzeby nie zawracać głowy innym pracownikom. Zanim po raz kolejny zadasz jakieś pytanie, sprawdź najpierw, czy nie ma na nie odpowiedzi w FAQ lub w dokumentacji. Możliwość konsultacji przy trudnych zadaniach jest oczywiście bardzo ważna, jednak pamietaj, że jeśli poprosisz o pomoc kolegę wówczas to on może nie zrealizować powierzonych mu zadań i następnym razem nie będzie już tak skory do pomocy.
11. Pewność siebie
    Bądź pewny siebie. Jeżeli wiesz coś ciekawego, to wykaż się inicjatywą, może akurat Twoja wiedza okaże się unikatowa w skali zespołu. To działa również w drugą stronę. Jeżeli masz wyraźne braki w jakieś dziedzinie, to nie udawaj, że tak nie jest. Przyznaj się do tego i poproś o trochę czasu na nadrobienie zaległości.
12. Motywacja do pracy i zaangażowanie
    Pracownik, który wykonuje swoją pracę z pasją, jest dużo bardziej wydajny. Jego zaangażowanie odbija się również pozytywnie na innych pracownikach.
13. Inicjatywa
    Nie bój się przejąć inicjatywy. W zespołach bardzo często brakuje kogoś, kto ma wystarczająco dużo chęci i inicjatywy, żeby pociągnąć realizację danego zadania. Takie osoby są bardzo ważne, bo to właśnie one nadają tempo pracy dla innych.

Kompetencje miękkie – podsumowanie

Umiejętności miękkie stanowią pochodną naszego charakteru i czasem bardzo ciężko jest je zmienić. Wiedzą o tym również osoby rekrutujące, dlatego zwracają na nie coraz większą uwagę. Braki w znajomości jakiejś technologii można nadrobić stosunkowo szybko. Jednak zmiana charakteru pracownika, tak by pasował do zespołu, to praca na wiele miesięcy, lub czasem jest to nawet niemożliwe.

Dlatego zachęcam Cię do pracy nad sobą i to nie tylko rozumianej jako nauka kolejnego języka programowania. Staraj się nie być programistą, którego współpracownicy boją się wypuścić z piwnicy… a gwarantuję Ci, że korzystnie wpłynie to na twoje życie zawodowe.